Shpeshherë kur përballemi me probleme të vogla a të mëdha në jetën e përditshme, kërkojmë se pari të jemi të shëndetshëm. Se shëndeti fizik e mendor është ai që e bën të plotë trupin e njeriut e vetë jetën. Sigurisht, sëmundjet mund të kurohen në spitale e klinika mjekësore, por, nëse do ishte e mundur, parandalimi është rruga më e sigurt për një jetë të gjatë e të shëndetshme. Por dhe në ato raste kur dikush është prekur nga një sëmundje e caktuar, ekzistojnë procedura të thjeshta që mund të ndiqen në kushtet e shtëpisë, të cilat ndihmojnë në mos përkeqësimin e gjendjes. Çelësi është gjithnjë tek informacioni. Specialistët e shëndetësisë angleze kanë deklaruar se 35 për qind e sëmundjeve në trupin e njeriut shfaqen nga mungesa e njohurive. Jo pak herë është vërtetuar se janë vetë njerëzit ata që i dëmton kolesterolin, që krijojnë probleme me mushkëritë, që acarojnë funksionimin e mëlçisë apo që nuk kujdesen aq sa duhet për mirëqenien organike. Pikërisht për këtë arsye, gazeta “Tirana Observer” boton në suplementin e sotëm këshillat më të fundit nga mjekët anglezë si të parandalojmë sëmundjet në shekullin e XXI. Në shumë raste këshillat vlejnë për të evituar shfaqjen e një sëmundjeje të caktuar dhe në raste të tjera për ta kuruar atë. Kështu ju mund të lexoni brenda pesë faqeve rekomandime të mjekëve për sëmundjet kardiake, ato të veshkave, mëlçisë, stomakut, pankreasit, të lëkurës, obezitetin, këshilla për kancerin dhe evitimin e tij. Këshillat e përmbledhura në numrin e sotëm lidhen kryesisht me mënyrën tonë të të ushqyerit për të parandaluar e luftuar sëmundjet që shqetësojnë sot njerëzit, si duhet të veprojmë, si dhe zakonet e përditshmërisë që një njeri nuk duhet t’i harrojë asnjëherë.
ALERGJIA
Si të evitojmë alergjitë
– Alergjikët duhet të mos konsumojnë kikirikët, qumështin, vezët, grurin, sojën. Nuk duhet të konsumojnë ato ushqime me përbërje vajore si arrat dhe bajamet.
– Edhe në rastet kur bëhet fjalë për puthje, këshillohet që partnerët të lajnë dhëmbët dhe fytyrën nëse ata kanë ngrënë një ushqim që shkakton alergji tek partnerët.
– Mos përdorni në rroba detergjentë aromatikë.
Qëndroni larg vendeve të lulëzuara gjatë stinës së pranverës dhe vjeshtës. Mos përdorni facoletë, letra higjienike apo letra duarsh me përmbajte aromatike.
KOLESTEROLI
Këshilla për të ulur kolesterolin
– Për të ulur përqindjen e lartë të kolesterolit nuk duhet të pini cigare dhe nëse pini, mundoheni ta ulni numrin e tyre deri sa ta ndaloni krejtësisht.
– Merruni me ushtrime fizike në mënyrë të rregullt. Mbani një peshë ideale (pesha ideale është ajo që keni pasur kur keni qenë 25 vjeç). Favorizoni më tepër konsumin e peshkut se sa të mishit.
– Përdorni më shumë vajin e ullirit se sa gjalpin në përgatitjen e vakteve.
– Kujdes me ëmbëlsirat e ndryshme, sepse bëhen gjithnjë me shumë vezë, po ashtu duhet të largoni nga ushqimet tuaja gjalpin, djathin, sallamet e ndryshme.
OBEZITETI
Si të mposhtini mbipeshën
– Duhet të lëvizni duke caktuar kohë për aktivitete çdo ditë. Planifikoni të kaloni 5-10 minuta relaks çdo mëngjes.
– Zgjidhni ushqimin cilësor, duke i dhënë organizmit gjithçka për të cilën ai ka nevojë. Yndyrat dhe sheqernat kanë shije të mirë dhe ju nevojitet një masë e caktuar e tyre çdo ditë.
– Balanconi dietën tuaj, të gjitha ushqimet mund t’i vendosim në dietë të shëndetshme. Planifikoni një meny të shumëllojshme gjatë ditës. Mundohuni të jeni korrektë me ushqimin, hani nga të gjitha llojet, por me kufi.
PERDHESI
Si të shmangni përdhesin
– Është e nevojshme të kontaktoni me mjekun për të marrë hapa të mëtejshme për të parandaluar sulmet e përdhes. Qëllimi është që të kontrollojë nivelet e urinës acidit në gjak. Ju mund të bëni këtë duke shmangur ushqimit të pasura me një grup të quajtur kimikateve purines, kjo përfshin ushqime të konservuara, vaj peshku, mish pule, etj. Si dhe shmangia e tepruar të alkoolit në konsum.
– Këshillohet pirja sa më shumë e ujit dhe lëngjeve të ndryshme për të lehtësuar nxjerrjen e acidit urik nga trupi. Duhet pasur parasysh se, nëse vuajmë nga sëmundjet e zemrës, duhet të këshillohemi me mjekun për sasinë e lëngjeve që konsumojmë.
– Rënia në peshë është e rëndësishme për të pakësuar rrezikun e shfaqjes së sëmundjes. Sasia e proteinave në ushqim ndikon në një farë mënyre në sasinë e acidit urik në gjak. Por edhe një dietë koncize nuk mund të sjellë uljen e acidit urik në gjak në të njëjtën mënyrë si mjekimi.
OSTEOPOROZA
Këshilla për të luftuar sëmundjen
– Për të luftuar shfaqjen e osteoporozës është e nevojshme ajo që hamë. Për këtë duhet të ndiqet një dietë ushqyese e balancuar me një përbërje kalorike, të përshtatshme me nevojat fiziologjike të individit.
– Dieta duhet të përmbajë një gram proteinash për çdo kile të organizmit tonë. Duhet të përmbajë një përbërje të duhur yndyrash dhe karbohidratesh që nuk duhen të jenë më tepër se 55-60% të kalorive totale. Po që duhen marrë çdo ditë. Po ashtu rekomandohen sasi të larta kalciumi, potasi, magnezi dhe sasi të pakta sode.
– Vitamina D është nga ana tjetër një përbërës i rëndësishëm për asimilimin e kalciumit dhe për këtë duhet marrë me dietë apo me tableta.
– Përveç kësaj vitaminat: A, C, E, K dhe minerale të tjera si fosfori, fluori, hekuri, zinku dhe bori janë të nevojshëm për një metabolizëm normal të kockave dhe mund të merren falë një ushqyerjeje të larmishme dhe korrekte. Së fundmi rekomandohet eliminimi i alkoolit, kafeinës dhe pijeve të gazuara. Këto të fundit duket se e rrisin më shumë riskun për fraktura te gratë që i konsumojnë.
ASTMA
Ndihma e ekspertëve kundër astmës
– Këshillohet të pihen sa më shumë çajra me përzierje bimore, të nxehtë, pasi ato ndihmojnë në largimin e kollës. Këshillohet uji me mjaltë dhe limon, ndihmon në zbutjen e fytit. Këshillohet mbajtja pranë e 1 gote uji, lehtëson kollën, nëse kollitesh gjatë natës.
– Duhet të shmanget pirja e cigares për sa kohë që të sëmurët kanë kollë, pirja e përkeqëson më tepër shëndetin. Këshillohet të mos përdoren ushqime, si vezë, qumësht që
shkaktojnë astmë.
-Evitoni jetesën në ambiente të lagështa. Evitoni jetesën në ambiente me duhanpirës. Evitoni jetesën në qytete të ndotura.
– Mos qëndroni për shumë kohë në dush, as në dimër e as në verë. Bëni masazhe me vaj ulliri dhe raki në të gjithë trupin. Frekuentoni sa më shumë plazhin dhe ambientet me diell.
TUMORI I TRURIT
Si t’i shmangim komplikimet
– Kompresimi më ujë të ftohtë mund të shkaktojë dëmtime të përhershme në indet e trurit. Mos e provoni. Shumica e simptomave të bëhet më mirë kur tumorin është hequr, por ndonjëherë nuk ka dëme të pakthyeshme.
– Dëmtim i trurit shkaktohet edhe gjatë shfaqjes së simptomave të tilla nëse i sëmuri nuk i përshtatet gjendjes.
– Ekzistojnë rreziqet e natyrshme në trajtimin, qoftë nga një operacion ose nga medikamentet.
TURBEKULOZI
Këshilla për parandalimin e tuberkulozit
-Është e këshillueshme një ajrosje e vazhdueshme si dhe filtrim i ajrit. Është mirë që të dilet vazhdimisht për të marrë ajër të pastër në zonat që nuk kanë ndotje të ajrit.
– Po ashtu edhe në shtëpinë tuaj nuk duhet të hyjë ajër i papastër, ndaj duhet të merrni masa për ta filtruar atë.
– Nëse një person mendohet se ka qenë në kontakt me një person tjetër që është me tuberkuloz, duhet t’i jepet menjëherë antibiotiku parandalues. Po ashtu personat e infektuar duhet të qëndrojnë në vende të izoluara dhe të marrin kurë të menjëhershme.
– Secili duhet t’i kushtojë rëndësi mbrojtjes personale. Nëse e dini që do të jeni në kontakt me një person që është i infektuar me tuberkuloz, duhet të vishni një respirator personal, si dhe duhet të jeni sa më shumë higjienikë.
MAJASELLI
Këshilla për personat që kanë probleme
– Në të gjitha rastet me majasëll këshillohet që të përdoren krundet e grurit në supë apo në gjellë, tri herë në ditë. Krundet nuk duhet të përvëlohen, por të hidhen atëherë kur serviret ushqimi në tryezën e ngrënies.
– Krundet e grurit duhet të zëvendësojnë mëlmesat e tjera që janë shumë të dëmshme për hemorroidet. Mëlmesa me përbërje të barishteve natyrore që përgatitet e bluar, ka hekur dhe e përmirëson shëndetin e të sëmurëve.
-Përdorimi i kësaj mëlmese krijon lirimin e kapsllëkut. Mëlmesa e tillë nuk duhet të përvëlohet, por të qitet në supë apo në gjellë ashtu e “gjallë” të përzihet dhe të hahet. Ngrënia e një molle të ëmbël para ushqimit liron zbrazjen e zorrëve.
-Ata që kanë probleme në zorrë duhet të pinë rregullisht tri herë në ditë nga një gotë lëng molle para ushqimit. Kundër mbylljes kronike të zorrës së trashë (për rregullimin e jashtëqitjes), ndihmojnë gjethet e pelinit. Ndihmues janë edhe lëvoret e dardhës si dhe kamomili, i cili mund të pihet në vend të ujit.
KUJTESA/ALZAIMER
Si mbani kujtesë të fortë
– Lexoni libra. Në këtë mënyrë jo vetën që do të vini trurin në lëvizje duke imagjinuar periudha të ndryshme kohore dhe kultura, por do të keni histori interesante për të treguar. Lojërat janë mënyra më e mirë për të sfiduar trurin. Kështu fjalëkryqet. Lojërat elektronike përmirësojnë shpejtësinë dhe kujtesën e trurit, pasi të gjitha mbështeten tek matematika.
– Përdorini dorën e kundërt. Kalojeni ditën duke bërë gjëra me dorën që nuk e përdorni, si dhe mbajeni orën në dorën e kundërt të që kujtoheni për të. Mësoni numrat e telefonit. Hani edhe për trurin tuaj. Kjo do të thotë se duhet të përqendroheni tek vajrat e peshkut, salmoni, arrat, bajamet dhe vaji i ullirit.
-Ndahuni nga rutina. Ndryshoni dyqanin ku jeni klient, hani gjëra që si keni ngrënë më parë, frekuentoni lokale që s’keni qenë më parë, pasi kjo do ta bëjë trurin tuaj të zgjohet nga zakoni dhe të jetë përsëri vigjilent. Kaloni nga një rrugë e ndryshme. Kaloni apo udhëtoni në rrugë të ndryshme, kjo e ndihmon trurin të stërvitë kujtesën.
– Mësoni një aftësi të re. Në këtë mënyrë kujtesa hyn më shumë në punë kur mësoni gjëra të reja, që më parë si bënit dot. Bëni lista. Bërja e listave ju ndihmon që t’i lidhni artikujt njëri me tjetrin. Në këtë mënyrë ju luani me kujtesën tuaj, sa herë që listoni ushqimet, fjalët, veprimtaritë e ditës.
– Zgjidh një mjeshtëri të re. Gjeni diçka që ju pëlqen dhe që nuk kushton shumë. Fotografitë me aparat dixhital, mësimi i pikturës, mësimi i një instrumenti muzikor, mësimi i stileve të ndryshme të gatimit, të kërcimit, e bëjnë trurin që të jetë në aktivitet gjatë gjithë kohës.
CELULITI
Si të trajtoni celulitin
– Ndonjëherë infektimi i celulitit mund të jetë i shkaktuar nga disa bllokime në inde, për shembull, rreth një muskuli ose ligamenti, ose në tulet. Presioni në rritje bën që të ketë komplikacione, prerja e furnizimit me gjak (e cila mund të shkaktojë gangrenë) dhe duke dëmtuar nerva. Kjo ka nevojë për trajtim urgjent dhe dekompresion.
– Një tjetër komplikacion është helmimi i gjakut ose septicemi, kur bakteret kalojnë dhe lëvizin bashkë me gjakun. Kjo mund të jetë fatale me shpejtësi dhe ka nevojë për trajtim shumë urgjent.
– Për fat të mirë, zakonisht celulitit i përgjigjen edhe antibiotikët. Realisht, plagët e lëkurës duhet të jenë testuar për llojin e baktereve që e shkaktojnë këtë problem, atëherë një antibiotik lloj penicilinë është zakonisht e nevojshme (ose erythromycin për ata që janë alergjik në penicilinë). Gjatë kohës së mjekimit mund të jetë e nevojshme një periudhë kohe deri në dy javë.
– Celuliti mund të parandalohet duke qenë të kujdesshëm në lidhje me higjienën dhe apo me krijimin e plagëve në lëkurë. Nëse ju është shkaktuar një plagë në lëkurë në një farë mënyre, sigurohuni që është pastruar dhe të trajtohen me një antiseptik, dhe të mbulohet me leukoplast. Nëse në lëkurën përreth ka plagë të kuqe dhe dhembje, duhet të merrni këshilla mjekësore sa më shpejt të jetë e mundur.
GRIPI
Si të kurojmë gripin
– Shumica e njerëzve kanë humbje oreksi kur ata kanë të ftohtë dhe nuk e vërejnë shumë ndryshim në oreksin e tyre, ndonëse ata mund të preferojnë ushqime që nuk i dëmtojnë në fyt. Gjatë gripit është mjaft e zakonshme të humbasësh interesin për ushqimin për disa ditë dhe madje mjaft të shkakton të përziera ose ndjesi të vjellash (njerëzit nganjëherë e quajmë këtë grip të stomakut, por ai mund të jetë një karakteristikë e gripit të çdo rasti).
– Simptomat e të ftohurit zakonisht fillojnë pas dy deri në tre ditësh pasi ka filluar përmirësimi dhe largohen brenda një jave. Gripi mund të zvarritet për më gjatë, dhe shpesh është një ose dy javë derisa personi ndjehet mirë përsëri. Për disa, gjendja e gripit zgjat disa javë.
– Komplikimet e gripit, gjithashtu priren të jenë më të ashpra. Probleme të tilla si pneumonia janë një rrezik të veçantë për njerëzit të cilit janë imunizuar ndaj gripit dhe atyre me sëmundje kronike të mushkërive ose sëmundje zemre.
– Shumica e formave të shfaqjes së gripit nuk ka nevojë për trajtim të veçantë, trajtim shtesë. Antibiotikët nuk janë të një përfitimi të madh. Një vaksinë gripi është gjithashtu në dispozicion. Por dhe kjo nuk është 100 për qind efikase në parandalimin e sëmundjes së gripit, e të ftohurit.
– Edhe pse shumica e njerëzve me grip nuk kanë nevojë për trajtim të veçantë, medikamentet antigrip mund të ndihmojë në shmangien e përhapjes së sëmundjes ose mund të ndihmojë për të zvogëluar rrezikun e avancimit të mëtejshëm. Këto ilaçe mund të jenë veçanërisht të dobishme për ata që janë në rrezik të lartë të komplikimeve të gripit.
NGERÇI
Këshilla kundër ngërçit
– Para se të ushtroheni gjatë aktiviteteve fizike duhet të kujdeseni për shëndetin tuaj, gjendjen e muskujve dhe nëse keni marrë lëndët e nevojshme ushqyese. Ushtrimet duhet të vazhdojnë në një hark të caktuar kohor, në mënyrë që t’iu ndihmojnë për të shmangur spazmat e ngërçit. Disa njerëz mund të rekomandojnë krem me vitaminë E për shtrëngimet në muskuj, por ka pak dëshmi se ata kanë ndonjë efekt tjetër përveç se të mirave.
– Dehidratimi ul nivelet e kalciumit dhe fosforit në trup, të cilat mund të shkaktojnë dhimbje barku. Derisa të siguroheni që keni marrë masën e nevojshme të mineraleve vazhdon kjo situatë. Zëvendësuesit e kalciumit apo fosforit gjithashtu mund të ndihmojnë në uljen e dhimbjeve të barkut.
– Nëse natën dhimbjet e muskulit janë një problem, duhet të komunikoni me mjekun. Mbuloni pjesën e muskulit dhe shtrëngojeni fort për të shmangur lodhjen e muskulit që është forcuar. Nëse dhimbjet e muskulit vazhdojnë, duhet të merrni këshilla nga farmacisti juaj për medikamentet e nevojshme. Nëse këto nuk ndihmojnë, flisni me doktorin tuaj.
– Ndonjëherë është përdorur kinina për të parandaluar dhimbjet e muskujve. Megjithatë, përdorimin e saj është i diskutueshme dhe sepse ende nuk janë plotësisht të qarta efektet që ajo jep. Uji tonik përmban shumë sasi të vogla të kininës, të cilat mund të jenë të mjaftueshme për të lehtësuar dhimbjet e muskujve natën.
CISTET
Këshilla par t’i shmangur
– Shumica e cisteve shfaqen papritur për asnjë dukshme apo arsye dhe zakonisht shfaqen pas dallime të dukshme qartë. Cistet dhjamore në lëkurë mund të ndodhin kur bllokohet nj gjëndër dhjamore. Këto ciste mund të jenë të vogla, por edhe në masa të dukshme.
– Disa forma të shfaqjes së cisteve duken menjëherë pas lindjes. Këto ciste kongjenitale rezultojnë nga një keqformim gjatë zhvillimit. Ky është rasti me disa ciste në veshka. Ato ciste që e nuk mund të ndjehen apo shihen zakonisht diagnostikohen kur është kryer një rreze x ose skaner. Shumica e cisteve nuk janë të rrezikshëm dhe nuk kanë nevojë për trajtim për heqjen e tyre, nëse ato nuk shkaktojnë probleme.
TIROIDJA
Ushqimet që i bëjnë keq tiroides
– Personat me tiroide nuk duhet të konsumojnë lakrën e bardhë. Nuk duhet të konsumojnë fasulet. Nuk duhet të konsumojnë gështenjat.
– Në rast se personat kanë mungesë jodi, në këtë rast kripa duhet të ruhet nga lagështira dhe kontakti me dritën. Në rast se personat e kanë me tepri jodin, atëherë duhen zbatuar konsultat e mjekëve në mënyrë që sëmundja të mos kthehet kronike.
ETHET TROPIKALE
– Këshillohet pirja e mjaft lëngjeve, duke qetësues dhe duke pushuar, por nuk ka asnjë trajtim të veçantë. Ata që janë të prekur rëndë mund të kenë nevojë për t’u trajtuar në spital. Shumica e njerëzve shërohen plotësisht pa probleme të mëtejshme.
– Nuk ka në dispozicion ende një vaksinë për këtë sëmundje. Pra është e rëndësishme që kur udhëtojmë në rajonet tropikale të përdoren mbuloja të mjaftueshme për të shmangur pickimin e mushkonjave.
– Ndryshe nga mushkonjë që përmban malaria, i cili shfaqet në mbrëmje ose natën, mushkonja që mbart ethet tropikale shfaqet gjatë ditës, kështu që është domosdoshme veshja për të mbrojtur veten kundër mushkonjë gjatë ditës.
MIGRENA
Këshilla për të evituar dhimbjen
– Kontrolloni tensionin çdo ditë, pasi luhatjet e tij janë shkak për shfaqjen e krizave të migrenës. Kuroni dhimbjet e dhëmbëve, dhimbjet e syve, sinozitet apo bllokimin e hundëve, pasi ato bëhen shkak për migrenë kronike edhe pas këtyre sëmundjeve.
– Evitoni zemërimin, emocionet e forta, shokimet, çlironi tensionet, çlirohuni nga streset. Evitoni mbilodhjen, ndryshimin e rutinës, çrregullimet e gjumit, çrregullimet seksuale. Mos qëndroni në vende me zhurmë të lartë, në ambiente me drita të zbehta si dhe ambiente me lagështirë.
ATAKU KARDIAK
Si të shmangni krizat
– Ndalo pirjen e duhanit: përjetshëm duhanpirësit janë dy herë më të rrezikuar nga sëmundjet e zemrës krahasuar me jo-duhanpirësit. Rreziku bie shpejt pas mbarimit të duhanit, edhe pse ai mund të jetë 20 vjet, para se rreziku është plotësisht i kundërt.
– Dieta të ndryshme: zvogëloni sasinë e yndyrës, hani pesë pjesë të konsiderueshme të frutave dhe perimeve të freskëta në ditë, zvogëloni sasinë e kripës së konsumuar. Bëni rregullisht ushtrime fizike. Moderoni aktivitetin tuaj fizik, duke rezultuar rrezikun e shfaqjes së sëmundjeve të zemrës.
DUART, KEMBET, GOJA
Si të shmangni problemet
– Ju mund të marrin mjete të thjeshta për çdo simptomë të pakëndshme, si lehtësim për dhimbjen e ulcerës dhe temperaturë të ulët. Fëmijës i duhet dhënë paracetamol ose ibuprofen shurup. Aspirina nuk rekomandohet për fëmijët nën 16 vjeç, për shkak të një lidhje të mundshme me një problem serioz që quhet sindromi i Reye. Ju mund ta provoni edhe duke u dhënë atyre të buta ushqime të ftohta të tilla si kosi ose akullore, dhe pijet shumë të ftohta, për të lehtësuar një shqetësim të butë gojës.
– Fëmijët janë të përjashtuara nga çerdhet apo shkollat gjatë ditëve të parë të sëmundjes, në n përpjekje për të penguar përhapjen e saj, por kjo mund të jetë e vështirë sepse viruset përhapen shumë shpejt.
– Mos i mbani këmbët në këpucë më shumë se tri orë. Trajtoji çdo ditë me ujë të ngrohtë, brenda së cilës duhet të keni hedhur vaj bajame ose rozmarinë. Gjatë verës është mirë që përdorni vetëm shapka ose sandale, në mënyrë që këmbët të ajrosen sa më shumë.
-Burrat janë më problematikë në sëmundjet e gishtave të këmbëve. Morthi, është sëmundje që u krijohet zakonisht atyre njerëzve që i veshin çorapet e lagura ose nuk u djersinë këmbët.
STRESI
Disa teknika për të shmangur stresin e panevojshëm:
– Menaxho kohën. Programimi dhe organizimi i kohës suaj mund t’ju bëjë më shumë produktivë. Strategjitë për të përballuar. Përpiqu të dallosh mënyrat e sjelljes që ndikojnë në stres dhe gjej mënyrat për t’i reduktuar.
– Krijo një stil jete. Balanco detyrimet duke i dhuruar vetes kohën e mjaftueshme për t’u qetësuar. Ushqehu mirë, mos pi duhan dhe limito sa të mundesh konsumin e alkoolit. Mbaj afër miq të mirë: Njerëzit që kanë një rrjet të fortë shoqëror që i mbështet dhe që janë shumë të aftë të përballojnë ndryshimet e jetës.
– Ndrysho mënyrën e të menduarit. Thuaju “stop” mendimeve që të shkaktojnë stres. Zgjidhi problemet duke punuar dhe krijo intimitet me orenditë e zyrës apo shtëpisë, që të jenë sa më të këndshme për syrin.
ZEMRA
Si të luftoni sëmundjet kardiake
– Bisedoni me mjekun tuaj për antidepresantët sepse kështu do të ndjeni zemrën më të sigurt, pasi të jeni këshilluar me të. Një psikoterapi mund të ndihmojnë gjithashtu.
– Pakësoni ushqimet me yndyrë, shtoni perimet dhe frutat e freskëta në dietën tuaj. Bëni çdo ditë të paktën 30 minuta ecje. Bëni çdo ditë të paktën 15 minuta ushtrime.
– Konsumoni një gotë verë të kuqe në ditë. Evitoni, alkoolin, duhanin.
PAGJUMËSIA
Këshilla për të stimuluar gjumin
– Ushtrimet ju ndihmojnë që të flini, por evitoni ushtrimet e shkurta para se të shkoni në shtrat. Një dush i ngrohtë para se të shkoni në shtrat do t’u vinte shumë në ndihmë.
– Evitoni konsumimin e pijeve që përmbajnë kafeinë (kafe, kakao dhe koka-kola), sidomos natën vonë. Seksi para se të jetë koha për gjumë mund të jetë një mënyrë për të përafruar gjumin tuaj. Meshkujt mund të flenë pas seksit, ndërkohë që femrat mund të mbeten shumë energjike.
– Lexoni një libër derisa të ndiheni të përgjumur. Nëse nuk jeni në gjendje të flini, çohuni përsëri. Uluni dëgjoni pak muzikë ose vazhdoni të lexoni derisa të kalojë gjysmë ore. Atëherë gjumi me siguri që nuk do “t’u bëjë naze”.
GURET NE VESHKA
Si të evitoni sëmundjet e veshkave:
– Duhet pasur kujdes me dietën tuaj për të shmangur një tepri të acidit oksalik. Evitoni kripën e tepërt sepse kjo mund të bëhet shkak për të rritur sasinë e kripërave në gjak dhe në organizëm.
-Pini sa më shumë lëngje. Konsumoni çaj nga trëndafili i egër. Konsumoni lëng kumbulle. Pini më shumë se 1 litër e gjysmë ujë mineral në ditë.
PANKREASI
Këshilla për të mos u dëmtuar pankreasi:
-Mospërdorimi i alkoolit është këshilla numër një e specialistëve të shëndetësisë për të evituar pankreasin. Për të luftuar sëmundjen e pankreasit këshillohet një jetë sa më e qetë, pa strese dhe çrregullime nervore.
-Femrat dëmtohen më shpesh sesa meshkujt nga sëmundja, pasi stomaku i tyre e ka më të vështirë tretjen e ushqimeve, për këtë arsye atyre u këshillohet të përdorin sa më pak kripë, yndyrna.
DIABETI
Ushqimet që duhet të konsumojnë pacientët:
– Pacientët me diabet duhet të kontrollojnë peshën. Duhet të kufizojnë sheqernat e rafinuara. Duhet të rrisin sasinë e fibrës në dietë.
– Yndyrat duhet të jenë vajra me një lidhje dyfishe. Duhet t’i shtojnë dietës së tyre arra. Efikase janë edhe bajamet. Të kurosh diabetin, duke zgjidhur problemet që mund të keni me gjumin. Kjo është këshilla më e fundit që japin shkencëtarët, pas një sërë ekzaminimesh dhe analizash pa fund që bëjnë një lidhje mes sëmundjes dhe gjumit jo të mirë që bëhet gjatë natës.
TALASEMIA
Çfarë duhet të bëjnë talasemikët
– Fëmijët me talasemi janë të shëndetshëm në lindje por bëhen zbehtë, nervoz, të dobët, nuk ushqehen si duhet dhe nuk arrijnë të zhvillohen plotësisht.
– Trajtimi përbëhet nga rregullt transfuzion të gjakut të gjithë jetës, çka mund të çon në akumulimin e hekurit në trup dhe komplikime të tjera. Është e mundshme që talasemia të shërohet me anë të transplantim në palcën kockave, por është e vështirë për të gjetur përkimin e duhur dhe se mund të bartin rreziqe dhe komplikime të tjera.
– Talasemikët duhet të konsumojnë fruta me vitaminë C. Talasemikët duhet të konsumojnë spinaq dhe barëra jeshile. Fiku, shalqiri dhe luleshtrydhja, efikase për t’u trajtuar. Talasemikët duhet të pinë 150 gram lëng karotash në ditë. Çajin, kakaon dhe kafen duhet t’i marrin tri orë përpara se të hanë, pasi ndryshe vështirëson tretjen.
-Pacientët duhet të pinë çdo ditë 150 ml lëng të rrepës së kuqe, para buke. Këshillohet të konsumohet sa më shpesh domatja. Të sëmurët duhet të marrin gjithashtu, çdo ditë 10-15 fruta të mandarinës për një kohë prej 20-25 ditë.
REUMATIZMA
Si ta kurojmë reumatizmin
– Bëni dy herë në javë ushtime gjimnastikore të lehta. Merrni here pas herë (një herë në dy ose tre muaj) tableta multivitaminë. Jetoni në ambiente që nuk janë të ftohta.
-Bëni plazh çdo vit dhe e rëndësishme është që të shtriheni në rërën e mëngjesit dhe pasdites. Pini sa më shumë çarja me bimë jeshile. Përdorni ujë mineral. Hani sa më shumë fruta me vitaminë C dhe A. Sa herë që ndjeheni të lodhur përdorni paracetamol ose medikamente të tjera me përmbajtje paracetamoli.
SPONDILIATROZA
Si të evitojmë dhimbjet
– Çdo mëngjes duhet të bëni të paktën 15 minuta ushtrime për muskujt e qafës. Duhet të bëni në darkë dush me temperaturë mesatare. Duhet të evitoni stresin dhe dëgjimin e televizorit me zë të lartë.
– Pirja e çajrave të ndryshëm, veçanërisht me mente, bën mirë për sëmundjen. Ecja, shëtitjet pasditeve ndihmojnë për një gjumë më të mirë. Zgjedhja e dyshekut, e jastëkut duhet të jetë e kujdesshme, në mënyrë që ato të përshtaten me masën e qafës.
– Kurimi i sëmundjes ka për bazë kortizonin. Për të hequr dhimbjen nuk duhet të pini asnjëherë paracetamol dhe aspirina.
SINOZITI
Këshilla për të luftuar sëmundjen
– Evitoni diellin në pikun e vapës. Mbani gjithmonë syze edhe në dimër, edhe në verë. Ushqime me fibra që në mëngjes. Kjo është një nga këshillat bazë për të mbajtur sa më larg sinozitin. Sipas specialistëve, shumë nga ushqimet e veçanta ndikojnë në mirëqenien tonë, por një ndryshim i veçantë që rrit nivelin e energjive ndodh kur njeriu ha për mëngjes një ushqim të pasur me fibra. Është provuar se fibra rrit nivelin e energjive, ka një efekt pozitiv në funksionimin e organeve.
– Përdorni sa më shumë ushqime me fibra. Në rast se ju fillojnë dhimbje është mirë që të konsumoni menjëherë kafe.
92- Evitoni zhurmat e larta, të magnetofonit, televizorit. Për t’u qetësuar, qëndroni në qetësi të plotë dhe në një ambient të mbyllur, dhe në errësirë për të paktën 30 minuta.
PANKREASI
Këshilla për të mos u dëmtuar pankreasi
– Mospërdorimi i alkoolit është këshilla numër një e specialistëve të shëndetësisë për të evituar pankreasin. Për të luftuar sëmundjen e pankreasit këshillohet një jetë sa më e qetë, pa strese dhe çrregullime nervore.
-Femrat dëmtohen më shpesh sesa meshkujt nga sëmundja, pasi stomaku i tyre e ka më të vështirë tretjen e ushqimeve, për këtë arsye atyre u këshillohet të përdorin sa më pak kripë, yndyrna.
MËLÇIA
Ushqimet që kurojnë dhe dëmtojnë mëlçinë
– Përdorimi i 20-40 gramëve alkool në ditë dëmton mëlçinë. Mosha është një ndër faktorët kryesorë të dëmtimit të mëlçisë, pasi sa më e vogël që të jetë mosha e konsumatorëve të alkoolit aq më të rënda janë dëmtimet.
– Predispozicioni gjenetik është një ndër faktorët kryesorë të shfaqjes së sëmundjes. Këshillohet konsumimi i produkteve të mishit.
– Këshillohet përdorimi i rrepave të kuq, lakrës së kuqe dhe brokolit. Këshillohet të mos pihen shumë kafe gjatë ditës, të mos konsumohet birra dhe lëngjet me gaz.
HIPERTENSIONI
Rregulla për të mos nxitur sëmundjen
– Stresi krijon një dominante në sistemin nervor, e cila shton prodhimin e adesteronit në veshka, e për pasojë çon në ngushtimin e enëve të gjakut dhe shfaqjen e hipertensionit. Një personi që ka probleme me hipertensionin i rekomandohet përdorimi i ushqimeve me përbërje të ulët yndyrash të ngopura, yndyrash në total dhe kolesteroli. Kjo përfshin konsumin e sa më shumë zarzavate, frutave dhe bulmet pa yndyrë. Ne u rekomandojmë këtyre personave të ndjekin një dietë sa më të pasur në fruta, zarzavate dhe drithëra.
– Personat me hipertension duhet të kenë kujdes gjatë dimrit, për shkak të së ftohtit, por dhe luhatjeve të theksuara të temperaturave. I ftohti ngushton enët e gjakut dhe rrit tensionin.
– Prandaj këtyre pacientëve u rekomandohet të jenë korrekt në marrjen e ilaçeve dhe të kenë kujdes me menynë dhe stilin e jetës. Të sëmurët duhet të eliminojnë daljet në ditët shumë të ftohta, të dalin vetëm gjatë orëve të ngrohta dhe të vishen mirë.
Frutat dhe perime
Është e shëndetshme që të konsumohen çdo ditë sa më shumë fruta dhe perime. Veçanërisht portokallet. Shpesh herë konsumimi i drithërave, brumërave dhe sheqerit sjell një mbingopje të organizmit me karbohidrate. Prandaj këshillohet ët konsumohem frutat dhe perimet të paziera mirë, duke qenë të pasura me vitamina dhe betakarroten, ato janë antioksidantë të fuqishëm që ndihmojnë në uljen e barkut. Pjepri, pjeshka, karota dhe kungulli janë të pasur më betakarroten, ndërsa portokalli, kivi janë të pasura me vitaminë K.
Minerali i selenit
Minerali i selenit është një ndihmës i mirë në luftën kundër kancerit, obezitetit dhe mbipeshës. Personat të cilët kanë të ulëtnivelin e selenit në gjak apo antioksidantëve të tjerë, kanë një bel më të trashë se ata persona që kanë një nivel më të lartë seleniumi. Seleniumi gjendet te shumë ushqime por është e vështirë të dihet nëse konsumohen 55mcg e rekomanduara në ditë. Kështu seleni gjendet të drithërat, djathi dhe arrat.
Proteina
Të hani një ushqim sa më të pasur me proteina ju jep shumë energji. Por konsumimi i tepruar mund të sjellë dhe mungesë kalciumi. Është e nevojshme që 25 për qind e kalorive të merret nga proteinat. Nëse ju konsumoni 2000 kalori në ditë 500 prej tyre duhet të jenë proteina. Produkte të nevojshme janë qumështi, kosi, peshku, mishi etj.
Një gotë verë në ditë
Një gotë verë në darkë është shumë e shëndetshme, po ashtu nuk lejon të kini një bark të fryrë. Studime të ndryshme shkencore kanë treguar se një gotë verë në ditë ndihmon gratë për të pasur një mes të hollë dhe një trp perfekt.
Yndyrnat
disa studime kanë treguar se për të pasur një trup sa më elegant duhet të konsumohen yndyrna të pangopura të gjendura te vaji i ullirit, Omega-3 i gjendur te peshku në forma vajore, yndyrnat Omega-6 që gjenden te vaji i misrit, te vezët etj. Produktet të
cilat janë të pasura me yndyrna të shndërruara dhe duhet të eliminohen plotësisht janë patatet e skuqura, dhjamrat etj.
Uji
Një nga gjërat më të rëndësishme që ne shpesh e harrojmë është uji. Çdo njeri i rritur duhet të pijë 1 e gjysmë deri 2 litra ujë në ditë në varësi të peshës së tij. Jo vetëm që trupi ka nevojë për ujë, por uji gjithashtu pengon shëndoshjen. Një njeri që pi ujë në mënyrë të vazhdueshme gjatë ditës, nuk ndien shumë uri. Ngrënia e frutave dhe e zarzavateve të freskëta, mundësisht të pagatuara, përdorimi i kufizuar i karbohidrateve si: buka, sheqernat kthehen shpejt në dhjamë, zgjedhja me kujdes e ushqimeve sidomos atyre të gatuara, mënjanimi i ushqimeve “të shpejta” e të skuqura, aktiviteti, etj. të cilat ndihmojnë shumë në rënien e peshës. Për këtë është e nevojshme të dihet se cilat ushqime janë të dobishme, neutrale, dhe cilat janë të dëmshme për një njeri në bazë të grupit të gjakut që ai njeri ka. Por uji mbetet një nga komponentët më të rëndësishëm, që pengon
Luleshtyrdhet
Luleshtrydhet janë një ushqim i pasur me vitaminë K, e cila i bën kockat të jenë të forta.
Natriumi
Ekziston një lidhje e fortë ndërmjet konsumit të natriumit dhe presionit të gjakut. Vlerat e mëdha të natriumit në organizëm bëjnë që trupi të mbajë sasi të tepërta të lëngjeve, të cilat vështirësojnë punën e zemrës dhe ngushtojnë enët e gjakut, duke çuar në rritjen e presionit të gjakut. Natriumi ul efektivitetin e ilaçeve që përdoren për trajtimin e presionit të lartë të gjakut. Ai gjendet kryesisht në kripën e tavolinës në formën e klorurit të natriumit. Shkencëtarët kanë gjetur se kaliumi dhe kalciumi kanë efekte pozitive në presionin e lartë të gjakut. Ato ofrojnë një mbrojtje kundër presionit të lartë të gjakut dhe kundërshton efektet e natriumit. Kaliumi gjendet në sasi të mjaftueshme te frutat dhe perimet e freskëta. Sasi të vogla kalciumi gjenden në perimet me gjethe jeshile dhe në disa lloje peshqish.
Karrota
Në trupin tonë Beta Karoteni, proteinë e cila gjendet tek karrotat është i shndërruar në Vitaminën A, e cila është një nga lëndët ushqyese kryesore të organizmit dhe ndihmon për një shëndet sa më të mirë, e cila kryen funksione të ndryshme që lidhen me imunitetin dhe shtimin e qelizave të trupit. Beta karoteni vepron zakonisht si një antioksidant që neutralizon radikalet e lira. Ajo gjendet tek frutat, perimet dhe sallatë jeshile.
Shega
Është e pasur me minerale të cilat janë të domosdoshme për organizmin tonë
Spinaqi
Konsumoni gjethet jeshile të spinaqit, sallatës; për sëmundjet e zemrës dhe diabetit
Domatja
Domatja por edhe produktet që vijnë prej saj ndihmojnë në luftën kundër kancerit. Përbërësit që ato përmbajnë kanë aftësinë që të jenë antikanceroze dhe të ulin rrezikun e zhvillimit të kancerit.
Bajamet
Bajamet janë të pasura me magnez dhe Vitaminë E, të cilat luajnë rol në formimin e rruazave të kuqe të gjakut. Të bajamet ka përbërje magnezi.
Boronicat
Boronicat përmbajnë një përbërës antioksidant shumë të fuqishëm të quajtur pterostilbene, i cili ndihmon në uljen e nivelit të kolesterolit dhe ruajtjen e tij në normat e duhura.Boronicat janë të pasura më Vitaminë C, e cila është e përbërësi kryesor i kolagjenit dhe përbën materialin strukturor te kockave të trupit, të lëkurës, enëve të gjakut.
Elbi
Elbi përmban Potasiumim, i cili është I përfshirë në shumë procese jetësore të trupit, duke mbajtur nën kontroll presionin e gjakut, funksionin e zemrës dhe veshkave.
Avokadot
Efekti i avokadove vërehet sidomos te ata persona që vuajnë nga niveli i lartë i kolesterolit në gjak. Avokadot janë të pasura me magnez, i cili është i nëvojshëm për disa nga proceset bazë të organizmit dhe vepron në më tepër se 300 reaksione biokimike.
Rrepa
Rrepat janë rrënjë me ngjyrë të kuqe. Efektet e rrepës janë të ngjashme me ato të spinaqit dhe të dyja këto bimë janë të nevojshme dhe të dobishme për organizmin. Rrepat përmbajnë folat dhe batainë, dy lëndë ushqyese të cilat ndihmojnë në ruajtjen e nivelit të gjakut, rindërtojnë arteriet e dëmtuara, zvogëlojnë rrezikun për sëmundjet e zemrës etj.
Lakra
Mjafton të hash vetëm një masë të mjaftueshme lakre, dhe me të ke marrë rreth 22 kalori. Lakra përmban përbërës të cilët stimulojnë prodhimin e enzimave në organizëm, të cilat realizojnë prodhimin e radikaleve të lira dhe reduktojnë rrezikun e kancerit. Lakra mund të hahet ashtu siç është e freskët, mund të gatuhet duke u zierë më kujdes, apo të merret gjatë ngrënies së produkteve në fast food-e.
Kanella
Kanella ndihmon në kontrollimin e nivelit të sheqerit në gjak, nivelet e larta të të cilit përbëjnë rrezik për shfaqjen e sëmundjeve të zemrës. Sipas studimeve u zbulua se nëse të sëmurët me diabet tipi-2 konsumojnë kanellë për 6 javë, o vetëm ulin nivelin e sheqerit në gjak, por edhe LDL, kolesterolin e keq.
Kumbulla e thatë
Kumbullat e thara përmbajnë sasi të larta acidi neoklorogjenik dhe klorogjenik, antioksidantë që janë veçanërisht efektivë në luftën kundër “radikalit superoksid anion”.
Fara kungulli
Këto produkte që hidhen poshtë nga kungulli janë pjesa më e ushqyeshme e tij. Pse janë të shëndetshme? Kapërdimi i farave të kungullit është mënyra më e thjeshtë për të konsumuar magnez.
Vaji i ullirit
Vaji i ullirit me ngjyrë, aromë dhe erë specifike, në të cilën janë të ruajtur vitaminat me rëndësi, acidet yndyrore esenciale dhe antioksidantët, posedon një rol të madh. Për çdo pikë të vajit të ullirit i marrim mbi 30 përbërës të cilët na mbrojnë nga sëmundjet e zemrës, mplakja e hershme dhe shumë sëmundje tjera.
Vitamina B12
Vitamina B12 luan rolin kryesor në prodhimin e AND-së, pjesës ndërtuese të gjeneve në trupin tonë dhe në vazhdimësinë e shëndetshme të nervave dhe rruazave të kuqe të gjakut.
Vitamina B12 është e lidhur me proteinat dhe është e domosdoshme për ecurinë normale të organizmit tonë. Ajo gjendet në disa ushqime të konsumit të përditshëm si: mishi, peshku, veza, kosi, qumështi janë të pasura me B12.
Kromi
Kromi është I nevojshëm për organizmin për të kryer procesin e shndërimit të ushqimeve në energji të përdorshme, duke ndihmuar insulinën për prodhimin e glukozës. Pavarësisht nga problemet që sjell tepria e kromit dhe rënia në peshë që shkaktohet prej tij, përsëri trupi ka nevojë për të. Rekomandimi ditor për të rriturit është 50 deri 200 mcg. Burimet më të mira të kromit janë gjithë produktet e drithërave , buka dhe cerealet, mishi, arrat, kumbullat e thata, birra dhe vera.
Vitamina K
Vitamina K është e përdorur nga trupi për të prodhuar veshjen e proteinave. Disa prej tyre përdoren për të krijuar faktorët të cilët ndikojnë në mpiksjen e gjakut në raste kritike plagosjesh duke mos lejuar rrjedhjen e gjakut. Sasia e rekomanduar ditore e Vitaminës K është 90 mikrogram për femrat dhe 120 mikrogram për meshkujt. Fatmirësisht mungesa e Vitaminës K është shumë e rrallë. Vitamina K gjendet te lakra jeshile, spinaqi, brokoli, sallatat jeshile, vaji I sojës, vaji I ullirit dhe domatja.
Potasiumi
Potasiumi është I përfshirë në shumë procese jetësore të trupit, duke mbajtur nën kontroll presionin e gjakut, funksionin e zemrës dhe veshkave, kontraktimin e muskujve, si dhe në procesin e tretjes. Ushqimet të cilat përdoren në gjendjen e tyre origjinale janë më të shëndetshme kështu duhet të përzgjidhen ato më të mirat dhe që mund të përdoren me shpesh, veçanërisht frutat dhe perimet, produktet e qumështit, drithërat, peshku dhe mishi.
Magnezi
Për disa nga proceset bazë të organizmit është I nevojshëm magnezi, I cili vepron në më tepër se 300 reaksione biokimike shumë të rëndësishme për prodhimin e energjisë nga ushqimet që konsumojmë. Gjatë një ditë-nate është I nevojshëm rreth 300 mg/ditë për femrat dhe 350 mg/ditë për meshkujt. Minerali I magnezit është I gjendur tek avogadot, arrat, lajthitë, bajamet, kungulli, kivi dhe sallatat jeshile.
Vitamina C
Kërkimet e vazhdueshme kanë treguar se Vitamina C është e përbërësi kryesor i kolagjenit, përbën materialin strukturor te kockave të trupit, të lëkurës, enëve të gjakut dhe inde të tjera të trupit. Sasia ditore e rekomanduar është 90 mg për meshkujt dhe 75 mg për femrat. Por trupi mund të përthithë maksimalisht rreth 400 mg në ditë. Vitamina C gjendet tek portokallet, qershitë, brokoli, domatet, rrepat jeshile, pjepri, patatet etj.
Vitamina D
Vitamina D luan një rol të rëndësishëm në ndërtimin e kockave. Kjo vitaminë vepron e lidhur me kalciumin dhe nevojiten për ndërtimin dhe ruajtjen e qëndrueshmërisë së tyre. Nevojat ditore llogariten rreth 600 IU për të rriturit mbi 17 vjeç dhe 200 Iu për fëmijët. Për të përvetësuar nevojat ditore me Vitaminë D ne drejtohemi tek qumështi dhe cerealet. Por ajo gjendet edhe te disa lloje peshku, përfshirë edhe harengat e sardelet.
Zinku
Zinku është i pranishëm pothuajse në çdo qelizë të trupit. Ai ndihmon në rritjen e shëndetshme të trupit, në mbrojtjen e sistemit imunitar dhe ruajtjen e nivelit të testosteronit. Niveli ditor i rekomanduar për zinkun është 11 mg për meshkujt dhe 8 mg në ditë për femrat. Ky mineral gjendet tek frutat e detit, mishi i vicit, gjel deti, mishi i pulës, mishi i derrit, farat e kungullit, kosi, djathi etj.
Vitamina E
Shkencëtarët nuk kanë paraqitur akoma një pasqyrë të plotë mbi rolin dhe funksionin e Vitaminës E në organizmin e njeriut, por hipotezat e tyre tregojnë se ajo luan rol në funksionimin e imunitetit, riparimin ADN-së, formimin e rruazave të kuqe të gjakut dhe në përthithjen e Vitaminës K. Kjo vitaminë gjendet në vajin e kokrrave të grurit, farat e lulediellit, në spinaqin e gatuar, bajamet dhe te kokrrat e lajthive.