Me si po vijojnë gjërat, marrja ose më saktë mosmarrja e statusit të vendit kandidat për në BE nga Shqipëria nuk është më një moment cilësor por sasior. Në atë se numri por bëhet zotërues. Fatkeqësisht është një numër i kahjes negative: sapo hymë në herën e katërt të refuzimit i cili ka gjasa, gjithashtu për fat të keq, të bëhet sivëlla me numra të tjerë pasues. E mira është se dy refuzimet e para ose më saktë shkaqet e tyre nuk i mbajmë mend, por dy të fundit po.
I treti ose i parafundit për shembull kishte të bënte me votimin e tri ligjeve në parlament të cilat kërkonin shumicë të cilësuar, pra edhe vullnetin e opozitës. Gjë që nuk ndodhi. Që nuk do të thotë megjithatë se edhe po ta kishim plotësuar këtë kusht, statusin do ta kishim marrë. Sepse nuk e morëm edhe pse e plotësuam. Hera e katërt e refuzimit, që ishte dje, ditën e shtatëmbëdhjetë të dhjetorit, erdhi pas hezitimit të disa prej vendeve anëtare Holandës, Danimarkës, Gjermanisë e të tjera.
Të dy refuzimet e fundit i bashkon megjithatë një gjë: është refuzuar e njëjta forcë politike në dy pozicione të ndryshme; njëherë në opozitë e herën tjetër në mazhorancë. Partia Socialiste nuk e dha konsensusin parlamentar kur ishte në opozitë dhe e mori atë bujarisht kur erdhi në pushtet nga opozita e re në formën e një rezolute parlamentare proeuropiane. Kjo kundrakohë mund të jetë asgjë më shumë se simbolikë, por megjithatë e bart një shpjegim të europianizmit si vullnet për pushtet dhe si vullnet i brendshëm.Refuzimi që mori dje Shqipëria shtrihet megjithatë përtej dualitetit pozitë-opozitë në Shqipëri, edhe pse kryesisht ky establishment politik ka prodhuar ndër vite pozicionin ku ndodhemi sot në raport me Europën. Ky pozicion është ai që komuniteti ndërkombëtar e quan shpesh klimë mosbesimi mes palëve. Kjo atmosferë cinizmi e përplasjesh ka pllenuar demonë të tjerë antieuropianë si korrupsioni, kapërcimi i ligjit, zgjedhje problematike, shkelje të të drejtave të njeriut e ndonjë tjetër.
Një motiv i dytë refuzimi mund të jetë një testim i mazhorancës së re. Ka njëfarë naiviteti kur statusi apo rankime të tjera në skakierën europiane lidhen me popullin shqiptar dhe me atë se sa proeuropian është ai. Shtyllat e europeizmit janë në fakt ngritja dhe funksionimi i shtetit ligjor dhe shtetit të së drejtës. Sondazhet që na dëshmojnë ne si proeuropianë entuziastë nuk na ngrenë pikën në tabelën e vlerave. Në këtë plan mazhoranca e re është para provës së madhe të ligjshmërisë dhe të së drejtës në raport me të cilat ajo është kapur në revansh, mjaft të kujtojmë protestat europiane në rastin e kalimit të kompetencave të hetimit të korrupsionit Gjykatës së Krimeve të Rënda. Duket se skeptikët e BE duan të shohin nëse këto shenja bëhen trend, gjë që do na largonte edhe më shumë nga marrja e statusit.Këta skeptikë në BE në raport me Shqipërinë shpjegojnë në fakt një moment skepticizmi të gjithë superstrukturës së Unionit Europian.
Greqia duket si gabimi më i madh, një fqinj i Shqipërisë në gjeografi dhe binjak në një kulturë semi-orientale që bën strehë te limontia sociale dhe te glorifikimi i pranisë së shtetit. Vende të tjera të kulturës mesdhetare janë gjithashtu nën një barrë problemesh ekonomike. Ky skepticizëm megjithatë nuk përligj përfilljen e Serbisë, e cila është një hap para Shqipërisë në kuadrin europian. Te ky rast mund të gjejnë ngushëllimin dy rryma mendimi: asaj sipas së cilës në Europë ka albanofobi dhe se serbët po shpërblehen nga një Europë anti-amerikane për pamundësinë për t’i mbrojtur nga një Amerikë proshqiptare në vitin 1999. Jemi të fundit megjithatë, dhe ka nga ata që në dëshpërim e sipër bëjnë thirrje për një izolacionizëm ndaj Europës. Kjo nuk do t’i shëronte ato plagë nga të cilat vuajmë, përkundrazi do t’i shtonte ato.
Nga Gazeta “Mapo”
